Σάββατο 5 Ιουλίου 2014

Πώς αντιμετωπίζουμε ένα "άγνωστο" κείμενο; (πρόλογος)

Πολλές φορές έχουμε έρθει αντιμέτωποι με ένα απόσπασμα αρχαίου ελληνικού κειμένου, το οποίο έχουμε προσπαθήσει να ερμηνεύσουμε ή, έστω, να προσεγγίσουμε, δίχως όμως πάντοτε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Στη θέση αυτή εισέρχονται σε συχνότατη βάση μαθητές, σπουδαστές, φοιτητές, καθηγητές, ερευνητές και, εν γένει, φιλόσοφοι (με την έννοια αυτών που αγαπούν να αποκτούν γνώση), δηλαδή πρόκειται για ένα φαινόμενο που αφορά ένα σημαντικό και μη αμελητέο ποσοστό ανθρώπων γύρω μας. Το για ποιον λόγο η πλειονότητα (ή η πλειοψηφία, αν παρατηρούμε τον κόσμο απλώς ως ένα πολιτικό όργανο με την ιδιότητα του ψηφοφόρου) των Ελλήνων, εν προκειμένω, ασχολείται ή έχει τύχει να ασχοληθεί με την αρχαία ελληνική γλώσσα κάποια στιγμή στη ζωή τους δε θα εξεταστεί στην παρούσα ανάρτηση. Αντιθέτως, θα περιορίσουμε το θέμα στην προβληματική που αναφύεται στους μαθητές σε μια τέτοια απορητική κατάσταση και θα προταθούν μερικοί πρακτικοί τρόποι που ελπίζουμε να τους βοηθήσουν να την αντεπεξέλθουν (και όχι "ανταπεξέλθουν", διότι θα σήμαινε την απομάκρυνση μαζί με το πρόβλημα και όχι την έξοδο από τη δυσκολία).

Ακολουθώντας αυτή τη φορτική και δυσανάλογη με το υπόλοιπο κείμενο εισαγωγή, θα παρουσιάσουμε μερικά συχνά και ενδεικτικά εμπόδια που, σε κάποιο βαθμό, για μερικούς μικρότερο για άλλους μεγαλύτερο, συντελούν σε ένα όχι ιδιαίτερα ικανοποιητικό αποτέλεσμα.

Ας πάρουμε μερικές περιοδικά επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις (χωρίς να σημαίνει απαραίτητα ότι δεν υπάρχουν και άλλες συχνότερες):

1. Συναντάμε μια λέξη που δεν καταλαβαίνουμε τι μέρος του λόγου είναι (π.χ. ρήμα, επίθετο, ουσιαστικό, μόριο, επίρρημα κτλ)

2. Αδυναμία σύνταξης μιας περιόδου (π.χ. ποιο απαρέμφατο εξαρτάται από ποιο;)

3. Δίλημμα ως προς το είδος μιας λέξης, φράσης ή πρότασης (π.χ. αιτιολογική ή χρονική μετοχή;)

4. Γλωσσική αμφισημία (π.χ. τί σημαίνει "αἱρῶ"; Κυριεύω, συλλαμβάνω, σκοτώνω, ...;)

5. Συνοχή στο νόημα της πρότασης (όταν υπάρχει νοηματικο "κενό" ή σύγχυση)


Όπως είναι ήδη φανερό, η ανωτέρω δημοσίευση δε συνιστά τίποτα περισσότερο από μια εισαγωγή αρχαιογνωσίας που προλογίζεται νέες αναρτήσεις με ποικίλες και διάφορες συμβουλές για τον αγώνα μας για το λεγόμενο "άγνωστο". Οπλιστείτε γερά και ας βγούμε έξω στη μάχη!



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου