Πέμπτη 10 Απριλίου 2014

H glwssa mas apeileitai!

Χτες, όπως και κάθε σχεδόν ημέρα, έκανα log in στο facebook, ώστε, μεταξύ άλλων, να ρίξω μια ματιά στα νέα. Κάποια στιγμή διαβάζω μια δημοσίευση από αυτές που ανεβαίνουν στην αρχική μας σελίδα όταν έχουμε κάνει like σε κάποιο facebook page (για ευνόητους λόγους, δε θα αναφέρω το όνομα της σελίδας). Επειδή καμιά φορά τα σχόλια της δημοσίευσης παρουσιάζουν εντονότερο ενδιαφέρον από την ίδια τη δημοσίευση, όπως είναι αναμενόμενο, δεν τα άφησα απαρατήρητα...

Ένα από αυτά ήταν γραμμένο στα greeklish, μια αμφιλεγόμενη ιδιάζουσα γραφή που συνδυάζει τον ελληνικό προφορικό λόγο με τον λατινικό γραπτό. Με άλλα λόγια, είναι η απεικόνιση της ελληνικής γλώσσας με λατινικούς χαρακτήρες (και όχι η ίδια η γλώσσα). Το παράξενο σ'αυτή την κατάσταση είναι ότι το θέμα της συζήτησης των σχολίων, το οποίο αφορούσε μια μελέτη της ιστορικής πραγματικότητας (κατά πόσο είναι δυνατό να γνωρίζουμε αν όσα καταγράφονται και μας παραδίδονται ανά τους αιώνες είναι όντως όσα συνέβησαν;), τροποποιήθηκε απότομα και είχε πια σχέση με το ένα μοναδικό σχόλιο που ήταν γραμμένο σε greeklish. Τα σχόλια που ακολουθούσαν -περιττό να το πούμε- συγκροτούσαν μια συντονισμένη επίθεση κατά του "Greeklish" γράφοντος. Και τι τον κατηγορούσαν; Ότι δεν ξέρει να γράφει ελληνικά! Ποιοι; Όσοι στην μόνη περίοδο που συνέτασσαν είχαν σωρεία ορθογραφικών "λαθών" (άλλο ένα θέμα που θα εξετάσουμε σε νεώτερη ανάρτηση)! 

Μια εύλογη ερώτηση που θα μπορούσε κάποιος να θέσει, πριν την άκριτη επίθεση, είναι ένα "γιατί;". Αυτό πολλές φορές ξεχνάμε όταν σπεύδουμε να κατηγορήσουμε. Μήπως άραγε υπάρχει κάποιος λόγος που ένας συνομιλητής μας γράφει με έναν συγκεκριμένο τρόπο; Για οικονομία χρόνου και κόπου; Λόγω μη αναγνώρισης της ελληνικής γραμματοσειράς από τον υπολογιστή/πληκτρολόγιο που χρησιμοποιείται; Εξ αιτίας του συρμού και του λεγόμενου peer pressure; Για κάποιον άλλον λόγο; 

Και αλήθεια, σε δύο παραγράφους κάνουμε λόγο για τα greeklish, έτι δεν έχουμε δηλώσει πότε άρχισαν αυτά την πορεία τους ως γλωσσικό φαινόμενο. "Την τελευταία δεκαετία", μπορεί να αποκριθεί κανείς. Ισχύει, ωστόσο, κάτι τέτοιο; 

Όπως, λοιπόν, αναφέρει ο Μιχάλης Μεϊμάρης, καθηγητής του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, "Έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι τα greeklish έκαναν την εμφάνισή τους πολλά χρόνια πριν, επομένως δεν αποτελούν εφεύρεση της εποχής του διαδικτύου. Υπάρχει καταγεγραμμένη μαρτυρία για ένα -χαμένο σήμερα- χειρόγραφο της «Ερωφίλης» του 1595, αυτόγραφο του Χορτάτση, στο οποίο ο συγγραφέας έγραψε το έργο του με λατινικό αλφάβητο, χωρίς όμως να είναι γνωστός ο λόγος για την επιλογή του αυτή. Χρήση λατινικού αλφαβήτου για ελληνική γραφή έχουµε επίσης στη Χίο τον 18ο αιώνα, τα λεγόµενα «φραγκοχιώτικα» (Langue Francochiotica), που απαντώνται κυρίως σε θρησκευτικά κείµενα και επιστολές."

Είναι καιρός μάλλον να παραδεχτούμε ότι τα greeklish αυτά καθαυτά δεν απειλούν σε καμία περίπτωση την ελληνική μας γλώσσα. Διότι η γλώσσα, σύμφωνα με τη σύγχρονη γλωσσολογία, είναι κυρίως αυτή του προφορικού λόγου και η γραπτή δεν είναι τίποτα άλλο από μια διαφορετική της πραγμάτωση απεικονίζοντας τον προφορικό λόγο. Είναι σαν να λέμε ότι κινδυνεύουμε εμείς οι ίδιοι, επειδή η φωτογραφία ή η ζωγραφιά που μας αναπαριστά έχει διαφορετική από την "επιθυμητή" ανάλυση. 

Αυτό, τέλος, που έχουμε χρέος να θυμόμαστε είναι ότι η γλώσσα μας είναι πρωτίστως ένα μέσο επικοινωνίας. Είναι φυσικό επόμενο να προσαρμόζεται στις εκάστοτε επικοινωνιακές μας ανάγκες και όχι εμείς να περιοριζόμαστε στη δική της επικοινωνιακή δυναμική (που θεμελιώθηκε, άλλωστε, από τους προγενέστερούς μας). Αυτή πρέπει να μας υπηρετεί και όχι εμείς αυτή.


(Υστερογραφικό σημείωμα: είναι φυσιολογικό να υπάρχουν αρκετοί με διαφορετικές γνώμες πάνω σε αυτό το θέμα. Αν το επιθυμείτε, μπορούμε να διοργανώσουμε ένα debate επιχειρημάτων και να ανταλλάξουμε απόψεις, εντός πάντα ενός φιλικού κλίματος.)



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου